درس پژوهی چیست؟

توجه به آموزش و پرورش، امری ضروری برای رسیدن به جامعه ای متعالی است زیرا کودکان و نوجوانانی که در این نظام آموزشی تعلیم می پذیرند و پرورش می یابند، آینده سازان کشور خواهند بود. بنابر این که باید به طور مداوم برای رفع نقایص و نقاط ضعف بخش های مختلف آموزش و پروش در تلاش باشیم تا کشورمان در زمینه های گوناگون علمی، فرهنگی، اجتماعی و… به رشد و شکوفایی برسد. درس پژوهی یکی از ساده ترین و کم هزینه ترین روش هایی است که می تواند به صورت ریشه ای، نقایص موجود بخش آموزش و پرورش را از کلاس درس بزداید و بازده مدارس را افزایش دهد.

همانطور که خدمت شما عزیزان عرض شد فایل حاصل آخرین تجربیات مدیران این مجموعه می باشد . در فایل سعی نموده ایم بر اساس آخرین تجربیات و مطالعات خود آنچه را که مد نظرمان بوده است را برای شما بزرگواران تدوین نماییم. امیدواریم توانسته باشیم با نگارش فایل سهم کوچکی در ارتقای سطح علمی دانش پژوهان داشته باشیم. انشالله شما عزیزان با استفاده و بهره گیری از این فایل رضایت لازم را داشته باشید . ضمن اینکه پشتیبانی تلفنی این سایت به منظور رفع مشکلات احتمالی و پیشنهادات و انتقادات و شکایات شما عزیزان از ۸ صبح تا ۱۲ شب همه روزه فعال است.

درس پژوهی به چه معنایی است؟

می توان گفت که اغلب معلمین دلسوز کشورمان با عبارت درس پژوهی و معنی آن آشنایی دارند. درس پژوهی در حقیقت به فعالیتی گفته می شود که توسط گروه های آموزگاران صورت می گیرد و طی این فرآیند طرح درس ها اصلاح شده و راه حل های مفیدی برای حل مشکلات کلاسی، رفع کم توانی معلمان در تبیین دروس و امثال این موارد ارائه می شود.

معلمانی که به حرفه خود عشق می ورزند و تعلیم دانش آموزان به بهترین نحو ممکن، مهم ترین خواسته آنان از شغل معلمی است، با ذهنی باز و روحیه ای انتقاد پذیر در گروه های دبیران هم پایه خود قرار می گیرند. در این گروه ها ممکن است مدرسین بسیار با تجربه یا نیروهای جوان اما با تحصیلات نوین و مطالعات بالاتر گرد هم آیند. معلمین مختلف با تجربیات، دانش و توانمندی های گوناگون، می توانند مسائل را از دیدگاه های متفاوت مورد بررسی قرار داده و با به اشتراک گذاشتن نظرات و پیشنهادات خود، به دیگر معلمان در حل مشکلات کلاس درس کمک نمایند. ابتدا یک مساله مطرح می شود. برای مثال اغلب دانش آموزان در یادگیری بخشی از یک درس مشکل دارند. سپس در گروه روی این مشکلات بحث می شود و پس از طی کردن فرآیند درس پژوهی، راهی برای حل این مساله پیدا می شود.

همچنین درس پژوهی اثر مستقیم روی افزایش سرعت و میزان یادگیری دانش آموزان دارد.

 

آشنایی با مراحل درس پژوهی

درس پژوهی معمولا یک چرخه شامل چند مرحله بسیار ساده است. پیش از هرچیز باید یک مساله یا مشکل مطرح شود. این مشکلات اغلب مرتبط با شیوه تدریس هستند.

در مرحله بعدی گروه معلمان با همفکری هم و استفاده از تجربیات و توانایی های متفاوتی که دارند، راه حل یا طرح درس جدیدی که نسبت به روش قدیمی بی نقص تر است، ارائه می دهند.

همواره هر ایده ای نیاز به آزموده شدن دارد. از این رو راه حل جدید نیز باید مورد آزمایش قرار گیرد. بنابراین در مرحله سوم، طرح درس جدید با حضور افراد گروه اجرا می شود. مثلا یک دبیر شیوه نوین تدریس را اجرا می کند و از آن فیلم گرفته می شود.

سپس گروه معلمان با تماشای مجدد فیلم، نکات مثبت و منفی این روش جدید را پیدا می کنند و برای رفع ایرادات آن همفکری می نمایند.

این چرخه تا جایی ادامه پیدا می کند که بهترین راه حل یا طرح درس ممکن بدست آید. در پایان نیز نتایج جمع بندی شده و مطابق با شیوه نامه آموزش و پرورش به اشتراک گذاشته می شود. شیوه نامه درس پژوهی نیز هر سال از سوی سازمان پژوهش و برنامه ریزی وزارت آموزش و پروش، به تمامی ادارات این سازمان ابلاغ می گردد.

همین چند مرحله به ظاهر ساده می تواند به دانش آموزان کمک کند تا در محیطی پویاتر به تحصیل بپردازند و با صرف انرژی کمتر، مطالب درسی را سریع تر، کامل تر و عمیق تر بیاموزند.

درس پژوهی

آیا درس پژوهی روش مورد اعتمادی است؟

شاید بپرسید که با توجه به اهمیت سیستم آموزشی در آینده جامعه و پرورش انسان های موفق، آیا درس پژوهی روشی مورد اعتماد و کار آزموده است و پیاده سازی این شیوه در سیستم آموزشی کشورمان صحیح است یا خیر؟  در پاسخ به این سوال باید بگوییم که کشور ژاپن که دارای سیستم آموزشی بسیار پیشرفته تر از کشور خودمان است، سال های بسیاری است که از درس پژوهی استفاده می کند. تاریخچه استفاده از درس پژوهی به سال ۱۹۰۰ میلادی باز می گردد و این روش هم اکنون نیز میان معلمین ژاپنی در حال اجرا است. اگرچه اصل و ریشه درس پژوهی را به کشور ژاپن نسبت داده اند، معلمان ایرانی نیز حدود ۵۰ سال پیش روشی مشابه درس پژوهی را مورد استفاده قرار می دادند. البته باید به این نکته مهم توجه داشت که با توجه به تفاوت فراوان میان سیستم آموزشی ژاپن و ایران و همچنین تفاوت های فرهنگی میان دو کشور، فرآیند درس پژوهی نیاز به بومی سازی دارد و نمی توان دقیقا همان شیوه ای که بیش از یک قرن است در کشور ژاپن مورد استفاده قرار می گیرد را در کشور خودمان نیز پیاده سازی کنیم.

 

درس پژوهی چه مزایایی دارد؟

اولین مزیت شرکت در گروه های درس پژوهی به خود معلمان مرتبط است. زیرا این فرآیند معلمان را از لحاظ رشد حرفه ای به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

رشد معلمان در حرفه اصلی خود که همان تدریس به دانش آموزان است، بر یادگیری محصلین تاثیر مستقیمی می گذارد. بدین معنا که هرچه معلمان خبره تر بوده و در تدریس خود از استانداردهای بالاتری بهره مند باشند، توانایی های دانش آموزان را نیز افزایش خواهند داد.

درس پژوهی بر نظام آموزش و پرورش کشور نیز تاثیر دارد و با حل مشکلات و نقایصی که در مهم ترین بخش از نظام آموزش و پرورش، یعنی تدریس و کلاس درس وجود دارد، موجب صرفه جویی در هزینه های کلان خواهد شد.

با توجه به آنکه فرآیند درس پژوهی، فعلی گروه محور است، معلمانی که سال ها به تنهایی در کلاس های درس حاضر می شدند و با شیوه های مخصوص به خود و حتی اندکی سلیقه ای به تدریس و کنترل کلاس می پرداختند، از قالبی که در آن قرار گرفته بودند خارج می شوند و با شرکت در فعالیت های گروهی و تبادل نظرات و پیشنهادات با سایر دبیران هم پایه، روش های جدید را جایگزین شیوه های قدیمی که شاید دارای کاستی هایی نیز بود، می نمایند.